Screaming Mummy
Kum 1881 khan khawvel hmun hrang hranga hmanlai thil hlu hmuh chhuah tum pawl - archaeologists-te chuan Egypt rama Deir El bahri phaizawlah, Egypt rama lal ropui inthlah chhawng lâr êm êm, Pharoah-te thlan an hmu chhuak a. Chutah chuan Rameses the Great, Seti I leh Tuthmosis III te ruang (mummy) an hmu a ni.
Hemi hnu kum ngaah hian ruang pakhat, danglam tak mai an hmu a. Chu ruang chu pa valai tak ruang a ni a, a kut leh a ke chu phuar a ni a, a hmai chu na tak tuar ang maiin a awm a, a khaberuh chu zau takin a ang a, en rêng rêng pawhin na tak a tuar tih hi a lang reng mai.
Tichuan, chu ruang chu ‘Screaming Mummy’ tiin an vuah ta a. Chu ruang chuan kum za aia tam mah scientist leh thil hmuchhuaktu (discoverers) te chu a tibuai a. Eng vangin nge he ruang hi ruang dang aia a danglam bik? Eng vangin nge chu ruang chu na tuar ni awm taka a then vak? Chu ruang chu tu ruang nge ni ang? tihte chu an buaina a ni.
Kum 132 lai a ral hnuin, hmanni lawk khan ‘Screaming Mummy’ makna chu hriat chhuahin a awm ta a. Egypt ram khawpui Cairo-a an Museum lian bera an dah mek he ruang hian ngaihven a hlawh thar leh ta hlê a ni.
DNA an zir chian atangin scientist-te chuan ‘Screaming Mummy’ hi Pharoah Rameses III fapa, Prince Pentewere niin an ring a. Rameses III hian kum 1186 BC leh 1155 BC inkar khan Egypt-ah hian ro a rel a. Scientist-te chuan he lal fapa, Pentewere hian a pa a phiar ru a, thah a tum a, mahse, a pa hian a hriat chhuah avangin amah chu thah a ni ta zâwk niin an ring.
Egypt hmanlai chanchin inziahna, papyrus-ah chuan lal fapa pakhat, a pa a phiar rûk avanga an khai hlum tak chanchin a inziak a. Hei ngei hi ‘Screaming Mummy’ chu a ni tiin an pawm nghet ta chat a. A chhan pawh ‘Screaming Mummy’ nghawngah hian hruia khaina hnuhhma a awm a ni an ti.
Egypt-hovin tawih thei lova ruang an dah dawna an sawngbawl (mummification) lai hian ruang chu a kawchhung an la chhuak a, chumi hnuah chuan uluk takin damdawi hmangin an chulh (embalm) ta thin a ni. Hetiang hi a nih laiin ‘Screaming Mummy’ hi chu damdawi hmanga chulh a ni lo va, Egypt-hovin tenawma an ngaih angin, a ruang chu beram vunin an tuam a, an pho ro tawp mai a ni an ti.
Pentawere hian a pa Rameses III chu a pa nupui pahnihna nen an phiar ru a, thah an tum a. Hetianga an beihnaah hian Rameses III hi thah a ni ta em tih a chiang lo va, mahse, a nghawngah vih a ni tih chu an thil hmuh chhuah atangin hriat theih a ni.
Cairo-a Egyptian Museum-ah hian ‘Screaming Mummy’ hi hun rei tawh tak atang khan mipui hmuh theihin pho lan a ni a. A hmingah ‘Unknown Man E’ tih an vuah tawp mai a ni.
Hetianga ‘Screaming Mummy’ an hmuhna thlan hi Cairo atanga hla lo tê, Cairo khawpui daifem mai a ni a, Pyramid awmna bulah niin, ruang an hmuhna thlan hi kum 4400 zeta upa a ni an ti.
A chunga tarlan tawh ang khian helaia an ruang hmuh, tlangval/pavalai ruang hi Egypt-hovin ruang an sâwngbawl (mummified) dang anga sâwngbawl a ni lo va, chuti chung chuan lalho ruang zalhna hmunah zalh a ni ve leh tho bawk si!
DNA atanga an thil hmuh chhuah te, ruang nghawnga hruia khaina hnuhma ni awm tak awm te, a ruang sâwngbawl dan danglam bîk te, phum a nih dante ngaihtuahin Egypt-ho thawnthua lal fapa an khai hlum tak kha a ni ngei ang tih ringin, ‘Screaming Mummy’ chu he chanchin nen hian an hmeh bel ta tawp mai a ni.
Archaeologist Dr. Zahi Hawass chuan, “Hetianga ruang sâwngbawl dan danglam bîk hi Egypt mummy dang hmuh chhuah tawhah a la awm ngai lo va. Egyptian Mummy Project, kum tam tak kalpui tawhah te, mummy lâk khâwmah te pawh he chanchin danglam tak nena inzawm thei awm hi a awm lo va, ‘Screaming Mummy’ chiah hi a hnaivai a ni,” a ti.
‘Harem Conspiracy Papyrus’ ah chuan Ramese III thah tum a nih dan te, Pharoah lal chhungkaw chanchin te chiang taka tarlan a ni a. Rameses III hi a nupui pahnihna leh a fapa mai bâkah sipai hotute, an chhiahhlawh te, a hmei te leh a dawivaih thiam te thlengin thah tumin an phiar ru niin tarlan a ni a. Chu mai bâkah chuan papyrus-ah hian hetianga lal phiar rutute hi man an nih a, an chungchang ngaihtuah a nih dan te tarlan a ni a. Chutih lai chuan, lal thah tuma an beihna hi a hlawhtlin leh tlin loh tarlan a ni lo thung a. Mahse, ‘Lal chuanna lawng chu khaikhup a ni’ tih erawh a inziak a ni.
Rameses III ruang hi hmuh a ni ve tho va, kum 60 mi niin a thi niin chhût a ni a, dam lohna avanga thi niin ngaih a ni a, mahse, hetia an thil hmuh chhuah thar avang hian a thih dan hi rinhlelhna a awm a. Kum 2012 a CT scan atangin a nghawngah vih a ni tih hriat a ni lehzêl bawk a ni.
Hemi hnu kum ngaah hian ruang pakhat, danglam tak mai an hmu a. Chu ruang chu pa valai tak ruang a ni a, a kut leh a ke chu phuar a ni a, a hmai chu na tak tuar ang maiin a awm a, a khaberuh chu zau takin a ang a, en rêng rêng pawhin na tak a tuar tih hi a lang reng mai.
Tichuan, chu ruang chu ‘Screaming Mummy’ tiin an vuah ta a. Chu ruang chuan kum za aia tam mah scientist leh thil hmuchhuaktu (discoverers) te chu a tibuai a. Eng vangin nge he ruang hi ruang dang aia a danglam bik? Eng vangin nge chu ruang chu na tuar ni awm taka a then vak? Chu ruang chu tu ruang nge ni ang? tihte chu an buaina a ni.
Kum 132 lai a ral hnuin, hmanni lawk khan ‘Screaming Mummy’ makna chu hriat chhuahin a awm ta a. Egypt ram khawpui Cairo-a an Museum lian bera an dah mek he ruang hian ngaihven a hlawh thar leh ta hlê a ni.
DNA an zir chian atangin scientist-te chuan ‘Screaming Mummy’ hi Pharoah Rameses III fapa, Prince Pentewere niin an ring a. Rameses III hian kum 1186 BC leh 1155 BC inkar khan Egypt-ah hian ro a rel a. Scientist-te chuan he lal fapa, Pentewere hian a pa a phiar ru a, thah a tum a, mahse, a pa hian a hriat chhuah avangin amah chu thah a ni ta zâwk niin an ring.
Egypt hmanlai chanchin inziahna, papyrus-ah chuan lal fapa pakhat, a pa a phiar rûk avanga an khai hlum tak chanchin a inziak a. Hei ngei hi ‘Screaming Mummy’ chu a ni tiin an pawm nghet ta chat a. A chhan pawh ‘Screaming Mummy’ nghawngah hian hruia khaina hnuhhma a awm a ni an ti.
Egypt-hovin tawih thei lova ruang an dah dawna an sawngbawl (mummification) lai hian ruang chu a kawchhung an la chhuak a, chumi hnuah chuan uluk takin damdawi hmangin an chulh (embalm) ta thin a ni. Hetiang hi a nih laiin ‘Screaming Mummy’ hi chu damdawi hmanga chulh a ni lo va, Egypt-hovin tenawma an ngaih angin, a ruang chu beram vunin an tuam a, an pho ro tawp mai a ni an ti.
Pentawere hian a pa Rameses III chu a pa nupui pahnihna nen an phiar ru a, thah an tum a. Hetianga an beihnaah hian Rameses III hi thah a ni ta em tih a chiang lo va, mahse, a nghawngah vih a ni tih chu an thil hmuh chhuah atangin hriat theih a ni.
Cairo-a Egyptian Museum-ah hian ‘Screaming Mummy’ hi hun rei tawh tak atang khan mipui hmuh theihin pho lan a ni a. A hmingah ‘Unknown Man E’ tih an vuah tawp mai a ni.
Hetianga ‘Screaming Mummy’ an hmuhna thlan hi Cairo atanga hla lo tê, Cairo khawpui daifem mai a ni a, Pyramid awmna bulah niin, ruang an hmuhna thlan hi kum 4400 zeta upa a ni an ti.
A chunga tarlan tawh ang khian helaia an ruang hmuh, tlangval/pavalai ruang hi Egypt-hovin ruang an sâwngbawl (mummified) dang anga sâwngbawl a ni lo va, chuti chung chuan lalho ruang zalhna hmunah zalh a ni ve leh tho bawk si!
DNA atanga an thil hmuh chhuah te, ruang nghawnga hruia khaina hnuhma ni awm tak awm te, a ruang sâwngbawl dan danglam bîk te, phum a nih dante ngaihtuahin Egypt-ho thawnthua lal fapa an khai hlum tak kha a ni ngei ang tih ringin, ‘Screaming Mummy’ chu he chanchin nen hian an hmeh bel ta tawp mai a ni.
Archaeologist Dr. Zahi Hawass chuan, “Hetianga ruang sâwngbawl dan danglam bîk hi Egypt mummy dang hmuh chhuah tawhah a la awm ngai lo va. Egyptian Mummy Project, kum tam tak kalpui tawhah te, mummy lâk khâwmah te pawh he chanchin danglam tak nena inzawm thei awm hi a awm lo va, ‘Screaming Mummy’ chiah hi a hnaivai a ni,” a ti.
‘Harem Conspiracy Papyrus’ ah chuan Ramese III thah tum a nih dan te, Pharoah lal chhungkaw chanchin te chiang taka tarlan a ni a. Rameses III hi a nupui pahnihna leh a fapa mai bâkah sipai hotute, an chhiahhlawh te, a hmei te leh a dawivaih thiam te thlengin thah tumin an phiar ru niin tarlan a ni a. Chu mai bâkah chuan papyrus-ah hian hetianga lal phiar rutute hi man an nih a, an chungchang ngaihtuah a nih dan te tarlan a ni a. Chutih lai chuan, lal thah tuma an beihna hi a hlawhtlin leh tlin loh tarlan a ni lo thung a. Mahse, ‘Lal chuanna lawng chu khaikhup a ni’ tih erawh a inziak a ni.
Rameses III ruang hi hmuh a ni ve tho va, kum 60 mi niin a thi niin chhût a ni a, dam lohna avanga thi niin ngaih a ni a, mahse, hetia an thil hmuh chhuah thar avang hian a thih dan hi rinhlelhna a awm a. Kum 2012 a CT scan atangin a nghawngah vih a ni tih hriat a ni lehzêl bawk a ni.
Comments
Post a Comment